کولر آبی روبرو زن ، بالازن(دریچه بالا پرتابل)- مینی چرخ دار، بهار ساز ،آبسال،امید ،انرژی، برفاب سپهر الکتریک، لورچ

راهنمای خرید کولر آبی :

امروزه سیستمهای خنک کن گوناگونی در جهان برای خنک کردن فضاهای مسکونی و اداری وجود دارند. از میان آنها می توان به کولر گازی، چیلر و کولر آبی یا تبخیری اشاره کرد. در گذشته، زمانی که سیستم های خنک کن مدرن و امروزی وجود نداشتند، مردم با خوابیدن در فضاهای دالان مانند و هشتی ها زیر حصیرهای مرطوب، خود را خنک می کردند. این روش خنک کردن قدیمی در حال حاضر اساس کار کولرهای آبی امروزی است. اجزای اصلی یک کولر آبی شامل موتور، فن، پوشال و پمپ آن می شود. فن، نقش دالان ها و یا هشتی ها را دارد. پوشال نیز نقش حصیر را دارد که به وسیله پمپ با آب مرطوب می شود.

تمدن های مختلف در طول سالیان متمادی روش های هوشمندانه ای برای مبارزه با گرما در منطقه خود ابداع کرده اند. شکل اولیه کولرهای آبی بادگیرها هستند که چندین سال قبل توسط ایرانیان ایجاد شده اند. این بادگیرها در مناطق مرکزی کشور بسیار مورد استفاده بودند و هم اکنون نیز تعداد ۹۰۰۰۰۰۰ بادگیر در کشورمان وجود دارد. مکانیسم عملکرد بادگیرها به این شرح است که:  باد از دریچه های بادگیر که در پشت بام ساختمان ها تعبیه شده، عبور می کنند و سپس با عبور از یک محفظه آبی، وارد محیط می شوند و باعث خنک شدن هوای خانه ها می شوند.

امروزه این بادگیرها تغییر شکل داده و به عنوان کولر آبی در بازار عرضه می شوند. از این رو در مناطق دیگر جهان، کولر آبی را با نام کولر ایرانی نیز می شناسند.جالب است که قبل از اختراع و تعبیه کولر گازی در اتومبیل ها، کمپانی های خودروسازی مکانیسم کولر آبی را به عنوان لوازم جانبی روی اتومبیل نصب می کردند.

روش کار کولر آبی

علت این که دمای هوا در کنار دریاچه ها خنک تر است، تبخیر آب است که در کولر آبی نیز به کار می رود.

تبخیر یک واکنش فیزیکی است. در اثر تبخیر آب، هوا و یا هر چیزی که در تماس با آن باشد، سرد می شود. گرمای نهان تبخیر بیانگر مقدار گرمایی است که آب از محیط می گیرد تا تبخیر شود. تفاوت بین دمای حباب تر و دمای حباب خشک بیانگر توانایی هوا برای تبخیر آب و خنک سازی است. اگر دمای حباب خشک و تر با هم برابر باشند، در واقع هوا از رطوبت اشباع شده و تبخیری صورت نمی گیرد. این شرایط در مناطق شرجی رخ می دهد.

ساده ترین مثال خنک سازی در اثر تبخیر عرق کردن است، در معرض گرما بدن عرق را ترشح می کند تا با تبخیر آن، سطح بدن خنک تر شود. میزان خنک سازی به نرخ تبخیر بستگی دارد. در روزهای گرم و مرطوب بدن بیشتر عرق می کند.

خنک سازی با کولر آبی کم هزینه است و در مقایسه با گونه های دیگر سیستم تهویه مطبوع، انرژی کمتری مصرف می کند. از این رو بسیار پرکاربرد است. لازم به ذکر است که مصرف آب در این کولرها بسیار بالاست

کولرهای آبی با فرایند سرمایش تبخیری کار می کنند.

سرمایش تبخیری فرایندی است که در آن از پدیده تبخیر به عنوان یک جاذب گرمایی طبیعی استفاده می شود. در این فرایند گرمای محسوس هوا جذب شده و به عنوان گرمای نهان لازم برای تبخیر آب استفاده می شود. مقدار گرمای محسوس جذب شده به مقدار آبی که تبخیر می‌ شود بستگی دارد.

سرمایش تبخیری یک فرایند بسیار قدیمی است که منشا آن به هزاران سال قبل، در تمدن‌ های باستانی ایران و مصر باز می گردد. خنک کننده‌ های تبخیری نوین بر اساس نمونه‌ های اولیه‌ ای که در دهه ۱۹۰۰ آمریکا ساخته شد تولید می‌ شوند. سرمایش تبخیری می‌ تواند بصورت مستقیم یا غیر مستقیم و خودبخودی یا مختلط، انجام شود. در سرمایش تبخیری مستقیم، مقدار آب موجود در هوای خنک شده افزایش می‌ یابد. در سرمایش تبخیری غیرمستقیم، تبخیر در درون یک مبدل حرارتی انجام می‌ شود و مقدار رطوبت موجود در هوای خنک شده، تغییری نمی‌ کند. از آنجایی که بالا بودن نرخ تبخیر رطوبت نسبی را افزایش داده و ممکن است موجب عدم آسایش محیط شود، روش سرمایش تبخیری مستقیم باید در مناطقی اجرا شود که رطوبت نسبی در آنجا کم باشد.

تبخیری که توسط دستگاههای مکانیکی انجام شود تبخیر مختلط است. در این نوع تبخیر انرژی مصرف می‌شود، ولی مقدار انرژی مصرفی در مقایسه با تهویهٔ مطبوع بسیار کمتر است.

کانال کشی مناسب در هوادهی و سرمادهی کولرهای آبی نقش بسیار پررنگی دارد.

کولر سلولزی

تقریبا تمام ویژگی‌ های کولرهای آبی سلولزی مانند کولرهای آبی پوشالی معمول است. تفاوت کولر آبی با سلولزی در استفاده از پدهای سلولزی به جای پوشال است. مزیت پدهای سلولزی به پوشال ها هم این است که نیاز به تعویض سالیانه ندارند و می‌توان حدود ۴-۳ سال از هر پد برای یک دستگاه کولر استفاده کرد. مزیت دیگر این پدها آن است که به دلیل تراکم بالا، اجازه ورود گردوغبار و ذرات ریز را به درون پروانه موتور و درنهایت هم محیط خانه نمی‌ دهند. از این رو متخصصان استفاده از کولرهایی با پد سلولزی را به جای کولرهای پوشالی به افرادی که در مناطق آلوده آب و هوایی (مانند شهرهای غربی کشور که با پدیده ریزگردها مواجه هستند) زندگی می‌ کنند، پیشنهاد می‌ دهند.

نکته بعدی در تفاوت کولر آبی با سلولزی این است که: منظم نبودن ضخامت پوشال در تمامی قسمت‌ های کولر آبی باعث می شود تا ذراتی روی پوشال رشد کنند. این ذرات می‌توانند بوی نامطبوعی از خود تولید کرده و به محیط منتقل کنند. در مورد پدهای سلولزی بوی نامطبوع ناشی از رشد این ذرات وجود ندارد چرا که ضخامت پد در همه جای آن یکسان است

تفاوت کولر آبی پوشالی با سلولزی

کولرهای آبی مناسب مناطق گرم و خشک هستند. بعد از بوجود آمدن کولرهای آبی، سیستم های خنک کننده ساختمان بسیار پیشرفت کرده اند. کولرهای گازی، اسپیلیت ها و چیلرها انواع پیشرفته تاسیسات سرمایشی هستند. یکی از وسیله های سرمایشی پرکاربرد کولر گازی است که در حال جایگزین شدن به جای کولرهای آبی است. به طور متوسط کولرهای گازی ۲/۵ تا ۳ برابر بیشتر از کولرهای آبی انرژی برق را مصرف می کنند. این درحالی است که انرژی الکتریکی در کشور ما، گران قیمت است.

برخی از افراد علت استفاده کمتر از کولر آبی را نیاز به تعویض سالیانه پوشال، ریختن آب در اطراف کولر و وارد شدن ذرات گرد و غبار از طریق دریچه کولر به فضای ساختمان می دانند. اما به کار گیری تکنولوژی مدرن و پیشرفته، می تواند جلوی این مشکلات را بگیرد. متاسفانه در طول چند سال گذشته پیشرفت چشم گیری در رابطه با طراحی کولر آبی نداشته ایم. یکی از مهم ترین تغییرات اساسی تغییر پوشال کولر است که در خارج از کشور نیز مورد استفاده قرار گرفته است. 

همچنین جنس و تراکم این پدها باعث می‌ شود آب بیشتری جذب آنها شود، بنابراین کولرهای دارای پد سلولزی می‌ توانند سرمایی بیشتر و یکنواخت‌ تر نسبت به کولرهای پوشالی به فضای خانه بدمند. البته ذکر این نکته ضروری است که پدهای سلولزی از پوشال کمی گران‌ تر هستند و همه جا نمی‌ توان به‌ راحتی آن ها را پیدا کرد.

مزایا و معایب کولر آبی در نقایسه با کولر گازی

مزایا

• نصب کم هزینه
• عملکرد کم هزینه
• تولید هوای خنک با سرعت بالا

معایب

• تولید رطوبت نسبی زیاد که باعث خوردگی، کاهش عمر لوازم الکترونیکی، تولید قطرات آب بر روی لوازم خانه و کاهش تبخیر از پوست، ریه ها، بینی و چشم ها می شود.
• مصرف آب زیاد
• هزینه نگهداری زیاد ( تمیز کردن رسوب ایجاد شده در کولر و ضدیخ برای جلوگیری از یخ زدن آب در فصل زمستان)
• ورود گرده، بوی بد و گرد و خاک محیط بیرون به فضای داخل منزل که ممکن است منجر به آسم شود.

.

سیستم مستقیم و دو مرحله ای در طراحی کولر آبی

امروزه کولرهای آبی در طرح های مختلف در بازار موجود هستند. در خنک سازی با تبخیر مسقیم، دمای هوا با گرفتن گرمای نهان تبخیر، خنک می شود. در سیستم خنک سازی با تبخیر غیر مستقیم، علاوه بر عملیات تبخیر از یک مبدل حرارتی نیز استفاده می شود. در این شرایط هوای مرطوب در تماس با هوای مطبوع تولیدی، قرار نمی گیرد. این سیستم های خنک سازی دو مرحله ای یا غیر مستقیم، رطوبت نسبی کمتری ایجاد می کنند.

طرز کار کولر آبی دو مرحله ای

در کولر های آبی معمول هوای گرم بیرون در تماس با پوشال های خیس قرار گرفته و با بخار کردن آب آن ها سرد می شود. ولی در سیستم دو مرحله ای، هوای گرم ابتدا در تماس با مبدلی قرار می گیرد که در اثر تبخیر سرد شده است و با تبادل گرمایی خنک می شود، در نتیجه مقدار رطوبتی که به خود می گیرد کمتر می شود. کارشناسان می گویند سیستم دو مرحله ای ۲۰ تا %۳۰ رطوبت نسبی کمتری در محیط ایجاد می کند.

پوشال کولر آبی

پوشال ها می توانند از نوع پشم شیشه، پشم چوب، فیبر،پلاستیک و یا کاغذهای ملامین باشند. پوشال چوبی مقداری از آب را به خود جذب می کند و در مقایسه با پوشال های مصنوعی بهتر عمل می کند. اندازه و ضخامت پوشال یک فاکتور مهم در افزایش بازدهی است. هر چه ضخامت پوشال بیشتر باشد، سطح برخورد بیشتری ایجاد می کند و باعث خنک سازی بیشتر می شود.